PROBİYOTİK OLARAK BİFİDO BAKTERİLER

PROBİYOTİK OLARAK BİFİDO BAKTERİLER
Bifidobacterium cinsi bakteriler asidofiliktir. 

Düşük ph da daha iyi ürerler.
Fakat ısıya dayanıksızdır.
60 C de 5 dakikada ölürler.
Çeşitli karbonhidratları asetik ve laktik asit oluşturarak fermente ederler, fakat CO2 oluşturmazlar. 

Proteolitik değildirler .
Bifidobakteriler proteinin anne sütünden emilmesini artırabilen fosfotaz aktivitesi sergilerler. 

Bazı bifidobakteri türleri B1, B9, ve B12 vitaminlerini üretirler ve bu vitaminlerin üretilmesi fermente süt ürünlerinin besleyici özelliklerini artırır .
İn vitro koşullarda, bifidobakterler Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Salmonella typhi, Shigella dysenteriae, Candida albicans gibi belirli organizmalara karşı antibakteriyel etkinlik göstermiştir .
Bifidobakterilerin kanıtlanmış antibakteriyel etkinlikleri, laktik asit, asetik asit, bakteriyosinler gibi maddeleri üretmelerine bağlıdır. 

Bu asitler bağırsak ortamındaki ph ı düşürerek mikroorganizmaların çoğalmasını engeller .
Bu cinsteki en önemli tür Bifidobacterium bifidum dur. 

Bu bakteri ilk kez 1900 lü yıllarda Tisier tarafından yeni doğan dışkısından izole edilmiş ve o yıllarda Bacillus bifidus olarak isimlendirilmştir
….
CROHN HASTALIĞINDA KORUYUCU VE TEDAVİ EDİCİ
Baylor Tıp Fakültesi ve Teksas Çocuk Hastanesi nde yapılan bir çalışmada bu mikroorganizmanın Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarından koruyucu ve tedavi edici bir nörotransmitteri (GABA) ürettiği belirlenmiştir

TEMEL BESİN MADDESİ OLARAK BAKTERİLER.
Bifidobakteriler yeterli miktarda tüketildiklerinde temel besin
maddesi olmanın ötesinde, sağlık üzerine etkileri de bulunan
yaşayan organizmalar olmaları dolayısıyla probiyotik olarak değerlendirilmektedirler.
Bağırsaklarda probiyotik bir etki elde edebilmek için etki yerine çok sayıda bifidobakterinin ulaşması gerekmektedir.
Bağırsak içeriğin gramında en az 100.000-1.000.000 canlı mikroorganizma bulunması tavsiye edilmektedir.
..
HER ZAMAN CANLIDIRLAR.
Geçtiğimiz yıllarda yetişkinler ve çocuklarda yapılan in-vivo çalışmalarda bazı bifidobakteri türlerinin mide-bağırsak pasajını geçerek canlı kalabilmeyi başarabildikleri ortaya konmuştur.
..
ASİTLERE VE SAFRA TUZLARINA DAYANIKLIDIRLAR
In vitro çalışmalarda bu bakterilerin bazı laktik asit bakteri türlerinden daha uzun süre canlı kaldıkları gösterilmiştir.
Bu bakterilerin değişik türleri asit ve safra tuzlarını tolere etme kabiliyetleri açısından farklılıklar gösterdiğinden dolayı bunların canlı kalma potansiyelleri seleksiyon için önemli bir kriter olmaktadır.
..
Bifidobakteriler bir kere canlı olarak etki yerine ulaştıktan sonra bunların, fonksiyon esaslı olarak, arzu edilen etkileri yapabilmeleri
gerekmektedir.
..
Bu kapasite ancak ilgili özel mikroorganizmalar kullanılarak yapılan in vivo ve in vitro çalışmalar yolu ile bilinebilmektedir. 

Bifidobakteriler insanlardan veya başka yerlerden elde edilebilirler ancak, bu bakterilerin kaynağını kesin olarak bilebilmek mümkün değildir.
..
SAĞLIK ETKİLERİ
Çeşitli probiyotik etkiler hâlihazırda araştırılmaya devam
etmektedir.
Daha önce yapılan çalışmaların yanı sıra yakın zamanda yapılan çalışmaların sonuçları mide bağırsak yolunun fonksiyonunun sağlıklı olarak sürdürülmesinde bifidobakterilerin faydalı olabileceğini düşündürmektedir.
..
Bu düzeyde bifidobakteriler direk (antimikrobiyal etki yolu gibi)
veya indirek (bağırsak hücrelerinin immunomodulasyonu
veya normal floranın fonksiyonunun modifiye edilmesi gibi)
olarak etki edebilmektedirler.
..
1. MİDE VE BAĞIRSAK RAHATSIZLIKLARI
Yaşlı insanlardaki hafif kabızlık bifidobakterilerle fermente
edilen sütlerin tüketilmesi ile kısmen düzeltilebilmektedir.
Özellikle başlangıç süreleri yavaş olan kadınların kalın ba-
ğırsak geçiş süreleri bifidobakteriler ve yoğurt kültürleri ile
fermente edilmiş sütlerin tüketilmesini takiben, sigmoid kolon düzeyinde, önemli miktarda hızlanmaktadır.
Bifidobakterileri içermeyen geleneksel yoğurtlarda bu etkilerin
gözlenmemesi, artmış kalın bağırsak hareketliliğinin bifidobakterilere özgü olduğunu düşündürmektedir.
..
2. KANSERE KARŞI ETKİLERİ
Her ne kadar bifidobakteriler ile fermente edilmiş sütler özel
olarak değerlendirilmese de yapılan epidemiyolojik çalışmaların
sonuçları fermente sütlerde kalın bağırsak kanserine
karşı koruyucu bir faktörün var olduğunu düşündürmektedir. 

..
Bu hastalığın yüksek prevalansı ile beraber faydalı bir etki elde etme ihtimalini gözönüne alan bilim insanları son yıllarda kalın bağırsak-rektum kanser riskinin azaltılmasında bifidobakterilerin potansiyel yararlı etkilerini saptama amacına yoğunlaşmışlardır.
..
İnsanlarda yapılan çalışmaların indirek sonuçları, bifidobakteriler tarafından fermente edilmiş süt tüketilmesinin prokarsinojenleri karsinojenlere çevirme potansiyeli olan β-glukuronidaz gibi bazı dışkı enzimlerinin seviyesini azalttığını göstermiştir.
..
Bifidobakteriler, enzimatik olmayan ve hücre içi mekanizmalar yolu ile prokarsinojen özellikleri olan nitritleri ve nitrözaminları
inhibe eder.
Bu bakteriler heterosiklik aminleri (kırmızı etlerin pişirilmesi sırasında oluşan karsinojenler) de bağlayıp peşi sıra onların dışkı ile atılmasını sağlayabilmektedirler.
…
3. ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTE
Saavedra ve arkadaşları, B. bifidum ve S. thermophilus bakterileri
eklenmiş mamalarla beslenen çocukların hastane
kaynaklı ishale yakalanma sıklıklarının daha az olduğunu
ve yine standart mama ile beslenen çocuklar ile karşılaştırıldığında
bu çocukların rotavirüs yayma oranlarının da daha
az olduğunu saptamışlardır.
B. bifidum ile farelerde yapılanbir çalışmada da benzer bulgular rapor edilmiştir.
Bu konu ile ilgili çok sayıda in vitro çalışma yapılmakta ve bu çalışmalarda Escherichia coli, Shigella dysenteriae ve Yersinia
enterocolitica gibi çok sayıda patojene karşı antagonistik
etkiler araştırılmaktadır.
..
Sadece bir çalışmada B. bifidum’un bir suşunun Helicobacter pylori’ye karşı inhibitör bir etkisinin olmadığı bulunmuştur.
..
İki olası mekanizma akla yatkın gözükmektedir.
Asetik asit ve laktik asit üretimi pH’yı düşürmekte ve böylece inhibitör bir etki oluşmaktadır.
..
Bunlara ilave olarak bazı bifidobakteriler geniş etki spektrumu bulunan bir antimikrobiyal madde salgılamaktadırlar.
..
4. İMMÜN SİSTEMİ MODÜLE EDİYORLAR
Bifidobakteriler immün sistemin değişik parametrelerini
modüle etmektedirler.
..
İnsan kan örnekleri kullanılarak (ex-vivo) yapılan iki çalışmada hem spesifik hem de spesifik olmayan immün cevaplar olduğu gösterilmiştir ve bu çalışmalar yayınlanmıştır.
..
Salmonella typhi’ye maruziyet sonucunda kan örneklerinde oluşan humoral IgA artışının, bifidobakteriler ve L. acidophilus ilave edilmiş kültürlerle fermente olmuş sütleri tüketen kişilerde fermente olmayan sütleri tüketen kişilere göre daha fazla olduğu gösterilmiştir.
..
İkinci çalışmada periferal kandaki E. coli’ye karşı oluşan
ortalama fagositik aktivite artışının fermente sütlere B. bifidum
ilavesi ile artış gösterdiği ve bu artışın L. acidophilus içeren fermente sütler ile elde edilenden daha fazla olduğu ancak, bifidobakteriler içeren sütlerinkinden fazla olmadığı bulunmuştur.
..
Yukarıda bahsedilen çalışmaların sonuçları bazı mekanizmaların (in vitro) da dâhil olabileceği genel bir immün cevabın (in vivo) bifidobakterilerin tarafından oluşturulduğunu göstermektedir.
..
Her iki durum da ilave araştırmayı gerektiren sonuçlar ortaya koymaktadır.
..
5. BİFİDOLARIN BAŞKA SAĞLIK ETKİLERİ
Bifidobakterilerin probiyotik etkisine ilgi arttıkça araştırmalar bu bakterilerin diğer sağlık faydalarına odaklanmaktadır. 

Yakın zamanda yapılan in vitro çalışmalarda bifidobakterilerin
üretim ortamlarındaki kolesterolü hem asimilasyon yolu ile hem de dekonjuge safra tuzları ile presipite etme yoluyla ortadan kaldırdıkları gösterilmiştir. 

Bifidobakterilerin insanda kolesterol düşürücü etkisinin olup olmadığı konusu halen araştırılmayı beklemektedir.
..
Kaynak: Bifidobacteria, NUTRITOPICS Magazine • N°16 / NOVEMBER 1997
“Nutritopics” Hakkında: Nutritopics, Daniel Carraso Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan süreli yayınlardır.
Yayınların amacı; beslenme ve sağlıkla ilişkili güncel konuları, uluslararası bilimsel literatüre dayanarak, ticari ürünlerle
ilişkilendirmeden ele almaktır. 

Haydar YILMAZ
Araştırmacı Yazar